Zaterdag 1 april 2017
geschreven door Ine van den Broek-van Hilst

1. ALLERLEI CREATIEF WERK

a. SJABLONEERTECHNIEK
Vorige maand hebben we gesjabloneerd met het thema natuur en de bedoeling was de resultaten te verwerken in een bindwijze. Corrie was toen afwezig, maar thuis heeft zij het idee uitgewerkt en als enige heeft zij tot nu toe een schitterend resultaat!
Uitgangspunt vormde voor haar een tekst van Toon Tellegen: Overkant.
Die tekst heeft ze geprint met eigen ontworpen gesjabloneerde illustraties erbij. Daarna heeft ze tekst en illustraties op gesatineerd papier af laten drukken en alles vervolgens verwerkt in een leporello.
Ook op de met linnen beklede platten heeft ze via sjablonen de illustratie aangebracht.

Leporello-ontwerp van Corrie.

Leporello met tekst van Toon Tellegen en illustraties van Corrie.


Corrie is een expert geworden in het sjabloneren op boekbinderslinnen. Behalve diverse proefdrukken op verschillende stukken wit en gekleurd linnen, maakte zij ook een gesjabloneerd linnen voor de bekleding van een boekband om een gelumbeckt boek.

Gesjabloneerde linnen boekband. Corrie's ontwerp en uitvoering.

b. DRIELUIK
Corrie maakte tijdens een workshop bij Wim Gremmen in Stedum een drieluik: een scharnierende driedelige doos, verborgen in een foedraal.
Het is heel bijzonder hoe de doosjes opgevouwen vóór elkaar zitten, en uitgetrokken scharnierend, trapsgewijs naast elkaar komen te staan.
De doosjes fungeren als een passe-partout voor illustraties. Corrie stelt zo details van haar gelli-prints tentoon.
Foedraal en scharnierende doosjes
Doosjes naast en vóór elkaar uitgetrokken.
Drieluikdoos gemaakt door Corrie.

Geïnspireerd door het idee achter deze drieluikdoos ontwierp Corrie samen met haar vriendin een op-reis-doos, waarin voetafdrukken en een landschap te zien zijn als het koffertje geopend wordt.

Op-reis-doos gemaakt door Corrie..

c. CHINEES GARENBOEKJE en HANG HANG
Fem en ik hebben op 25 maart jl. in Steenwijk de workshop Chinees garenboekje o.l.v. Ien Rappoldt gevolgd. Een workshop georganiseerd door Tanja Rajick van Boektotaal.
Het is een ingenieus mapje met allerlei gevouwen vakjes die op elkaar geplakt worden, geïnspireerd op de ontwerpen van de Dong-vrouwen uit Zuidwest-China.

Chinees garenboekje.

Tijdens de workshop kregen we handgeschept papier dat door de Dong-vrouwen gemaakt is van moerbeibladeren en schors en vermengd wordt met water en kiwi-extract dat als lijmstof dient. Ook het linnen omslag kwam van deze vrouwen en is met indigo geverfd. Tanja liet ons een garenboekje zien dat zij maakte met stijfselmarmers. Dus kunnen we voor een volgend naai-etui ook zelf geschikt materiaal uitkiezen, als het maar goed te vouwen is en niet direct scheurt.

Ien heeft ons ook een 'Ji Xiang Hua' leren vouwen en omwikkelen.
De basisvorm daarvan is een hexadron en wordt met garen omwikkeld in diverse patronen. 'Ji Xiang Hua' betekent: een bloem die geluk brengt.
Ien heeft deze sierlijke figuren ‘Hang Hang’ gedoopt.
.
Hang Hang ofwel Ji Xiang Hua.

d. TUNNELBOEK
Mijn tunnelboek is eindelijk af. Als tekst verwerkte ik het gedicht van Paul van Ostayen: Marc begroet 's morgens de dingen. Iedere regel van dit gedicht printte ik op een dubbel gevouwen blad papier. In ieder dubbel blad zijn vierkanten uitgesneden die steeds kleiner worden naar het einde van het boek. De bladen zijn in de middenvouw aan de dalvouwen van een harmonica van Elefantenhaut genaaid.

Tunnelboek van Ine.
De uitgeknipte en op elkaar geplakte illustraties zijn tussen de open vierkanten gelijmd en tenslotte zijn de randen van de dubbele bladen op elkaar gelijmd.
Annemiek Hermarij heeft de illustraties getekend, die ik vervolgens gekopieerd heb, ook in spiegelbeeld, daarna uitgeknipt en op elkaar geplakt, zodat de illustraties aan beide kanten te zien zijn als je door het boek bladert.

Ik wilde dat dit boek zowel als boek, maar ook als tunnelboek te bekijken zou zijn en heb een constructie bedacht die dat mogelijk maakt.
Om het als boek te openen maak je de magneetstrip op het voorplat los die met een flap vanaf het achterplat komt. Dan kun je blad voor blad omslaan en bekijken.
Wil je het als tunnelboek uitvouwen om door alle openingen te kijken, dan maak je ook de magneetstrip los die met een flap vanaf het voorplat over de rug op het achterplat klikt.
Tunnelboek uitgevouwen en harmonica aan rugkant.
2. LOSSE BLADEN PAPIER BINDEN
We gaan ons vandaag concentreren op het binden van losse vellen papier volgens de beschrijving van Keith Smith in zijn boek Non-Adhesive Binding Volume IV: Smith’s Sewing Single Sheets. We beginnen met zijn eerste methode:
Type A Board Attachment. (zie pagina’s 99-115 en 127-136).

Fem en ik hebben in maart 2015 al zo’n ‘losse-bladen-boek’ gebonden naar aanleiding van de video van Sea Lemon waarin zij demonstreert hoe zij losse vellen naait tot een mooi vlak openliggend boek: How to Bind Single Sheets: Bookbinding Tutorial: https://m.youtube.com/watch?v=04vt8YfT7XM
(zie ook verslag maart 2015)
We zijn dus benieuwd of de methode van Keith Smith verschilt van die van Sea Lemon.
Keith schrijft dat je allerlei soorten papier, karton, plastic sheets en dubbele vellen met de vouw aan de voorkant op deze manier kunt binden. Dat idee sprak direct tot mijn verbeelding. Vooral de dubbele vellen waarin je een passe-partout kunt snijden en er dan tekeningen of illustraties in kunt verwerken leek mij perfect om uit te proberen.
Een variatie dus op de Japanse binding van dubbele bladen met de vouw aan de voorsnede, maar nu wel met een goed openliggend boek.

We hebben allemaal al het benodigde materiaal thuis op maat gesneden en moeten nu gaatjes gaan prikken. De vraag is alleen ‘hoe?’
Met de screwpunch, met een priem of met de dremel?
We besluiten dit toch maar met de dremel te doen, want dan kun je in één keer door de hele stapel papier en de borden boren en zitten alle gaatjes precies boven elkaar.
Dus wordt het geheel goed gelijk gestoten en tussen een plankje en een gaatjesmal geklemd om daarna met ijzerboortje 2 doorboord te worden.
Voor de zekerheid helpen we elkaar ook even met het goed vasthouden van het te boren pakketje omdat de rand van het aanrecht wat smal is om de klemmen stevig te kunnen bevestigen.
Naaigaatjes boren met de dremel.
Smith adviseert om de naaigaten in paren aan te brengen. Sea Lemon gaat uit van enkele gaatjes in een verdeling die jezelf het mooiste vindt.
Bij Smith krijg je op de binnenkant van het bord een rechte naaidraadsteek te zien en hoef je de draad niet vast te knopen.
Bij de methode van Lemon moet je de draad bij ieder naaigat vastknopen en de restjes in het naaigat van het eerste blad wegwerken.
Begin van naaisteken om bord en blad
aan elkaar te bevestigen,
volgens methode van Smith.
Begin van naaisteken om bord en blad
aan elkaar te bevestigen,
volgens methode van Lemon.

Bij het naaien in paren zorg je dat de draad, die je om de vorige steek wikkelt, steeds in het midden van het naaigatenpaar naar buiten komt, zoals te zien op onderstaande foto. Jopie is bezig haar zentangles op deze manier te binden.

De naaidraden komen in het midden van het naaigatenpaar naar buiten.
Bij het naaien van de enkele gaatjes wikkel je steeds links om de vorige draad om dan rechts naar buiten te steken. Op onderstaande foto is een combinatie te zien van naaien in paren (aan kop en staart) en in een enkel gat (in het midden).

Ik probeer ook een katern mee te naaien, maar dat werkt natuurlijk niet omdat het katern nu niet in het midden open kan gaan. Dan moet je dus echt door de vouw van het katern naaien. Of dat kan met deze naaimethode betwijfel ik. Het proberen waard.

Poging om een katern mee te naaien.

Het naaien van de dubbele passe-partout-bladen gaat prima. Je kunt door de twee bladen tegelijk naaien, maar je kunt ook ieder blad van het dubbele vel apart naaien. Volgens Smith krijg je dan in het passe-partout een speling hetgeen een apart ruimtelijk effect geeft. Dat wilde ik ook uit proberen maar vergat het in praktijk te brengen!
Komt bij het volgende boek.

Dubbel blad met passe-partout en vouw aan voorsnede.
Het naaien van het laatste blad en bord levert de nodige problemen op. Bert en Jopie proberen volgens het schema van Smith op pagina 131 te werken, maar het resultaat is dat het laatste blad niet opengaat. Dan gaan ze te werk volgens de stap voor stap beschrijving op pagina 130, maar dat geeft precies hetzelfde niet-opengaande-resultaat. We lezen en herlezen de stappen, maar we snappen het niet.
Dus wordt besloten het laatste blad op dezelfde manier op het boekblok te naaien als de andere bladen en het bord er tenslotte naar eigen inzicht ook aan vast te naaien en de draad met een rechte steek op het bord af te hechten, zodat de binnenkant van het voor- en achterplat er hertzelfde uitzien.
Sea Lemon hecht af door de draad te knopen en weg te werken in het naaigat in het plat.

Jopie en Bert zijn aan het eind van de middag met het boek klaar.
Losse zentangle-tekeningen van Jopie gebonden tot een vlakliggend open boek.



Boek van Bert.
Conclusie:
• Deze bindwijze om losse bladen te naaien levert een perfect vlakliggend open boek op i.t.t. een gedriegd of gelumbeckt boek.

• Het is mogelijk om specifieke materialen zoals golfkarton, bord of plastic sheets op deze manier te naaien.

• Het resultaat is uiteindelijk hetzelfde of je nu de methode van Smith volgt of die van Lemon, maar Sea Lemon geeft de werkwijze minder ingewikkeld weer.

• De manier waarop Smith begint met de rechte steek in het bord en naaigaatjes in paren oogt mooier dan Lemon’s begin met het knopen van de draad en het wegwerken in de naaigaten.

• De beschrijving van het naaien van het laatste vel en bord is onduidelijk bij Smith en levert volgens ons een niet-opengaand-blad op.

• Lemon gaat op dezelfde manier door met naaien van laatste blad en bord en dat werkt prima.

• Het verlengen van de naaidraad is op Lemon’s manier onzichtbaar door het weg-werken van het knoopje in het naaigat. Daar zie je niets meer van.

• Op de manier van Smith blijf je met de door hem geadviseerde weversknoop op de rug of in het boek zitten en zie je de knoop dus altijd.